کنار بندر که می‌نشینی نمی‌فهمی‌کی صبح می‌شود

نگاهی به دیدنی‌های بندرعباس

کنار بندر که می‌نشینی نمی‌فهمی‌کی صبح می‌شود .نورهایی روی آب خلیج‌فارس در حال حرکتند.
هر چقدر نور پر رنگ‌تر می‌شود شمارش معکوس آدم‌های توی کشتی برای رسیدن به خشکی تند‌تر می‌شود. خلاصه سپیدهء صبح می‌زند.
حالا باید رفت کجاهای این شهر بندری را دید؟ بهتر است از عمارت کلاه فرنگی شروع کنید. بنای این عمارت به دوران صفویه تعلق دارد و سابقا ادارهء گمرک بندرعباس در آن قرار داشت. این عمارت در مجاورت اسکلهء قدیمی ‌بندر عباس در بلوار طالقانی قرار دارد از آنجا که این عمارت از معماری اروپایی آن دوره تاثیر گرفته، مثل تعداد زیادی از عمارات دورهء قاجاریه به عمارت کلاه‌فرنگی معروف شده است.
جای بعدی قلعهء خمیر است; این قلعه در نزدیکی بندر خمیر قرار دارد از این قلعه امروزه به جز بقایای دو سر در شمالی و جنوبی و برج شرقی نیمهء ویران آن اثری بر جای نمانده است سردر شمالی قلعه که اکنون در کنار کوچهء تنگی متصل به شهر خمیر جای دارد، به صورت شکوهمندی از سنگ و گچ و به سبک قلعه‌های اروپایی ساخته شده است در چهار گوشه قلعه چهار برج مدور بنا شده و بین هر دو برج یک برج کوتاه نیز ساخته شده است در جنوب غربی قلعه، عمارت دوطبقه‌ای وجود دارد در وسط قلعه آب‌انباری ساخته شده که هنوزباقی است. این شهر پر از قلعه است، قلعهء لافت در انتهای تپه‌ای که روستای لافت در کنار آن قرار دارد، قلعهء مخروبه‌ای که اهالی محل به آن قلعهء نادری می‌گویند. این قلعه، نقشهء مربع شکل دارد و آثار چهار برج در آن دیده می‌شود.
در ورودی قلعه رو به جنوب باز می‌شده است. این قلعه در جنوب روستای لافت قرار دارد. برای این‌که کارنامهء بازدید از قلاع بندرعباس کامل بشود نمی‌شود از قلعهء هرمزگذشت.
این قلعه در ضلع شمالی جزیرهء هرمز و در ساحل دریا قرار دارد، قلعهء هرمز مهم‌ترین قلعهء باقی‌مانده از روزگار تسلط پرتغالی‌ها بر سواحل و جزایر خلیج‌فارس است. این قلعه به فرمان «آلفونسو آلبوکرک» دریانورد پرتغالی در سال ۱۵۷۰ میلادی، در محلی موسوم به «مورنا» احداث شد. قلعه به شکل چند ضلعی نامنظم است.
ساختمان آن بسیار محکم است و دیوارهایی به قطر سه و نیم متر با چند برج به ارتفاع ۱۲ متر دارد. تاسیسات قلعه شامل انبارهای تسلیحات، آب‌انبار و اتاق‌هایی با سقف هلالی است.
در زمان شاه ‌عباس که به استعمار پرتغالی‌ها در ایران خاتمه داده شد، این قلعه به دست یکی از سرداران مشهورشاه عباس به نام امام قلی‌خان به‌دست ایرانی‌ها آزاد شد.
اما این شهر یک حمام معروف هم دارد که نمی‌شود فرصت دیدنش را از دست داد تنها حمام تاریخی در بندرعباس، حمام گله‌داری است که در محله اوزی‌ها قرار دارد.
این بنا که احتمالا به دورهء صفوی مربوط است، در دورهء قاجار به وسیلهء حاج شیخ احمد گله‌داری به مسجد گله‌داری وقف شده است. بنای حمام به شکل مستطیل و سقف آن شامل چند گنبد کوچک و بزرگ است.
اما پس ازاخراج پرتغالی‌ها از ایران رفته رفته از اهمیت بندری جزیرهء هرمز کاسته شد و بندرعباس جای آن را گرفت و مهم‌ترین بندر ارتباطی ایران شد. پل لاتیدان در مسیر کاروان روی لار- بندرعباس، در جهت گسترش امور بازرگانی احداث شد. این پل در ۵۰ کیلومتری غرب بندرعباس روی رودخانهء کل (کول) ایجاد شده و یادگار دورهء صفوی است. برخلاف پل‌های دیگر دورهء صفوی که آجری هستند، این پل از سنگ بدون شکل ساخته شده و از طویل‌ترین پل‌های ایران است.
این پل دارای صد دهانه بوده است که در حال حاضر سی و سه دهانهء آن مشهود است که در میان آن‌ها چشمهء طاق‌هایی در دو طبقه تعبیه شده‌اند. بنای این پل از عالی‌ترین طرح‌های پل‌سازی در ایران قدیم به حساب می‌آید.
هندو‌ها هم در این بندر یادگاری از خودشان بجا گذاشتند، ساختمان این معبد، در سال ۱۳۱۰ هجری قمری، در زمان حکومت محمد حسن‌خان سعد‌الملک احداث شده است. اساس ساختمان این معبد عبارت است از یک اتاق چهارگوش میانی که روی آن گنبدی قرار گرفته است.
سبک معماری این گنبد را مقرنس‌های پیرامونی آن نه ‌تنها از دیگر گنبدهای موجود در سواحل خیلج‌فارس، بلکه از گنبد‌های سراسر ایران متفاوت می‌کند. طرح این بنا کاملا از معماری معابد هندی متاثر است.
این معبد از جمله نشانه‌های معدود تاریخی بندرعباس است که توجه هر تازه ‌واردی را به خود جلب می‌کند و امروزه در کنار یکی از خیابان‌های اصلی شهر قرار گرفته است. البته این شهر جاهای دیدنی زیادی دارد که در این مجال نمی‌گنجد.